Świnoujskie rzeźby I: ocalić od zapomnienia

W odbudowywanym po wojnie Świnoujściu zaczęto z czasem zauważać potrzebę wzbogacenia miasta poprzez kulturę i sztukę. Wykorzystanie niemieckiej spuścizny nie wchodziło wówczas w grę, natomiast lokalnych twórców było jak na lekarstwo. Postanowiono wówczas zwrócić się do artystów spoza Świnoujścia.

Pierwszym wyborem był Szczecin. Jedną z artystek zaangażowanych w projekt była Anna Paszkiewicz-Sawicka (na zdjęciu). Artystka mieszka dziś w Szczecinie, gdzie prowadzi własną pracownię. Jest autorką kilku rzeźb w Świnoujściu. Z sentymentem wspomina pracę dla kurortu.

- Decyzja o wykonaniu rzeźb dla Świnoujścia była spontaniczna. Zorganizowano konkurs i wybrano kilkanaście najciekawszych projektów. Tematyka była dowolna. Rzeźby powstawały w latach 70. Było ich około 20. W tamtym czasie było duże zapotrzebowanie na sztukę w Świnoujściu. W mieście nie było praktycznie żadnej rzeźby - opowiada Anna Paszkiewicz-Sawicka.

Rzeźby powstały z tak zwanego „sztucznego kamienia” na bazie białego betonu. To trwały materiał i może długo stać w niesprzyjających warunkach. Problemem może być nalot od zanieczyszczeń i glony. Gdy powstawały rzeźby nie było jeszcze tak dobrych środków impregnujących jak obecnie. Później przetransportowano je do Świnoujścia i dźwigiem ustawiono w wybranych miejscach.

- Chodziliśmy po mieście i wspólnie z komisją wybieraliśmy odpowiednią lokalizację. Były to parki i inne reprezentacyjne wówczas miejsca. To była naprawdę duża akcja. Nie wiem, czy inne miasto wzbogaciło się o tak wiele rzeźb w tak krótkim czasie - dodaje szczecińska artystka.

Z czasem o rzeźbach zapomniano, tak jak o wszystkim co wiązało się z dawnym systemem. Jedynym wielbicielem postumentów okazał się bluszcz, który coraz bardziej oplatał je swoimi zielonymi liśćmi. Artyści nie ukrywają, że martwi ich stan świnoujskich rzeźb. Mają nadzieję, że ktoś się nimi zajmie, inaczej będą dalej niszczeć. Artystom zależy przede wszystkim na oczyszczeniu rzeźb z roślinności.

- Kiedyś miasto kochało rzeźby, mamy nadzieję, że nadal tak jest - dodaje Anna Paszkiewicz-Sawicka.

Na razie odrestaurowano rzeźbę smoka „Telesfora” stojącą przy ul. Chrobrego. Była ona odnawiana pod nadzorem autorki Leonii Chmielnik. Koszt renowacji wyniósł 15,5 tysiąca zł. Podczas prac użyto najnowocześniejszych preparatów impregnujących. Artystka zapewnia, że teraz rzeźba jest zabezpieczona na wiele lat.

Dodajmy, że w 2013 roku w Świnoujściu przeprowadzono inwentaryzację obiektów rzeźbiarskich. Ustalono, że w mieście znajduje się 20 rzeźb parkowych, 8 pomników, 3 tablice pamiątkowe, 1 fontanna i 1 instalacja.